قهوه یکی از محبوبترین نوشیدنیهای جهان است که روزانه میلیونها نفر آن را مصرف میکنند. در میان روشهای مختلف تهیه قهوه، اسپرسو جایگاه ویژهای دارد. اما آیا تا به حال به این فکر کردهاید که دستگاه اسپرسوساز چگونه اختراع شد؟ در این مقاله، به بررسی تاریخچه، دلایل نیاز به اختراع این دستگاه و نقش آن در دگرگونی صنعت قهوه میپردازیم.
پیدایش نیاز به دستگاه اسپرسوساز
قهوه در قرن ۱۹؛ صفهای طولانی و زمان انتظار
در قرن نوزدهم میلادی، قهوه یکی از نوشیدنیهای رایج در اروپا بود، اما تهیه آن با روشهای سنتی بسیار زمانبر بود. در کافهها، مشتریان باید مدت زیادی منتظر دم کشیدن قهوه میماندند. این امر صاحبان کافهها را به فکر راهی برای افزایش سرعت دمآوری قهوه انداخت.
اولین جرقهها؛ فشار بخار و قهوه سریعتر
آنجلو موریندو؛ پدر اسپرسوساز
در سال ۱۸۸۴، آنجلو موریندو (Angelo Moriondo) از شهر تورین ایتالیا، اولین دستگاه قهوهساز با فشار بخار را اختراع کرد. این اختراع تحت عنوان “دستگاه جدیدی برای تهیه فوری و اقتصادی نوشیدنی قهوه” ثبت شد. دستگاه او از بخار برای عبور آب از میان قهوه آسیابشده استفاده میکرد، که زمان دمآوری را به شکل چشمگیری کاهش میداد.
اما این دستگاه بیشتر جنبه نمایشی و آزمایشی داشت و به تولید انبوه نرسید. موریندو هرگز دستگاه خود را به بازار عرضه نکرد، ولی جرقهای مهم برای آینده اسپرسو بود.
تکامل اسپرسوساز؛ از آزمایش تا تجاریسازی
لوییجی بیزرا؛ نقطه عطف در تاریخ اسپرسو
در سال ۱۹۰۱، لوییجی بیزرا (Luigi Bezzera) که یک مخترع و تاجر ایتالیایی بود، دستگاهی طراحی کرد که میتوانست آب داغ را با فشار از میان قهوه عبور دهد و نوشیدنیای با طعمی قوی و زمانی کوتاه تهیه کند. او به دنبال راهی برای افزایش بازدهی در کسبوکار قهوهاش بود. دستگاه بیزرا، با طراحی صنعتیتر و کارکرد سریعتر، پایهگذار اسپرسوی مدرن شد.
دسیدریو پاوُنی؛ تولد صنعت اسپرسو
اگرچه بیزرا مخترع دستگاه بود، اما دسیدریو پاوُنی (Desiderio Pavoni) کسی بود که آن را به یک محصول تجاری تبدیل کرد. او در سال ۱۹۰۵ حق امتیاز اختراع بیزرا را خرید و شرکت La Pavoni را تأسیس کرد. دستگاههای اولیه آنها قادر بودند همزمان چند فنجان اسپرسو تهیه کنند و به سرعت در کافههای ایتالیایی محبوب شدند.
ویژگیهای اصلی دستگاههای اسپرسوساز اولیه
-
- استفاده از فشار بخار برای عبور آب از پودر قهوه
-
- افزایش سرعت تهیه قهوه نسبت به روشهای سنتی
-
- استخراج طعم قویتر و غلظت بالاتر نسبت به قهوه فیلتری
-
- استفاده در کافهها و رستورانها به عنوان ابزار حرفهای
تحول فناوری؛ از فشار بخار تا پمپ دستی
در دهههای بعد، فناوری اسپرسوساز پیشرفت کرد. استفاده از پمپهای دستی و سپس پمپهای برقی به دستگاهها افزوده شد. در سال ۱۹۴۷، آکیله گاجیا (Achille Gaggia) با معرفی دستگاه اهرمی، تحول بزرگی در تهیه اسپرسو ایجاد کرد. دستگاه او قادر بود با ایجاد فشار ۹ بار (bar)، کرمایی (crema) غلیظ و ماندگار روی اسپرسو تولید کند؛ چیزی که امروز بخش جداییناپذیر اسپرسوی استاندارد است.
ورود اسپرسوسازهای خانگی
تا دهه ۷۰ میلادی، بیشتر دستگاههای اسپرسو صنعتی بودند و در کافهها استفاده میشدند. اما با رشد تقاضای خانگی برای اسپرسو، برندهایی مانند DeLonghi، Saeco و Breville شروع به تولید اسپرسوسازهای خانگی کردند. این دستگاهها امکان تهیه اسپرسو با کیفیت کافهای را برای مصرفکننده خانگی فراهم کردند.
تأثیر فرهنگی و اقتصادی اسپرسوساز
اختراع دستگاه اسپرسوساز تأثیر عظیمی بر فرهنگ قهوهنوشی در جهان گذاشت. اسپرسو به پایه اصلی بسیاری از نوشیدنیهای محبوب مانند لاته، کاپوچینو و ماکیاتو تبدیل شد. همچنین، زنجیرههایی مانند استارباکس بر اساس فرهنگ اسپرسو رشد کردند و صنعت میلیارد دلاری قهوه را توسعه دادند.
نتیجهگیری
اختراع دستگاه اسپرسوساز نقطه عطفی در تاریخ قهوه بود. از دستگاه بخار ساده آنجلو موریندو تا دستگاههای الکترونیکی و تماماتوماتیک امروزی، این فناوری توانسته نیاز به سرعت، کیفیت و طعم مطلوب را در صنعت قهوه برآورده کند. امروز اسپرسوساز نه تنها یک ابزار فنی، بلکه نماد فرهنگ قهوه مدرن است.